บทความนี้ขอแนะนำ “ศิลปะดีต่อเด็กอย่างไร ช่วยพัฒนาด้านไหนบ้าง” ศิลปะถือว่าเป็นศาสตร์ชนิดหนึ่ง ที่มีประโยชน์ในหลากหลายด้าน เหมาะกับทุกเพศ ทุกวัย ซึ่งในเด็กเองนั้นก็ช่วยในเรื่องพัฒนาทักษะการเรียนรู้ จิตใจ อย่างที่เคยมีคนกล่าวไว้ว่า “จินตนาการ สำคัญกว่าความรู้” หรืออีกประโยคที่ว่า “ยิ่งเลอะ ยิ่งเยอะประสบการณ์” การที่ได้ปล่อยให้เขาได้ทำตามใจตัวเอง แล้วยิ่งในเรื่องศิลปะมันช่วยให้เขาได้พัฒนาความรู้ มีจินตนาการมากขึ้น เขาจะได้มีอิสระมากขึ้น มันส่งผลดีต่อเขาในหลายด้านเช่นกัน แต่จะมีประโยชน์ด้านไหนบ้าง ช่วยพัฒนาด้านไหนบ้างนั้นลองไปดูกัน
ศิลปะ คืออะไร
ศิลปะคือสิ่งที่ศิลปะเป็นสิ่งที่มนุษย์เป็นผู้สร้างสรรค์ แสดงออกมาจากความรู้สึก ความคิด และอารมณ์ เป็นจินตนาการที่ไม่ขอบเขต แต่ศิลปะที่ถูกสร้างออกมา ก็สามารถสร้างสรรค์ให้เป็นสื่อกลาง สามารถสื่อสารให้คนที่ได้รับรู้ เห็นและเข้าใจ ในสิ่งที่ศิลปะพยายามจะสื่อออกมา ไม่มีถูก ไม่มีผิด
พัฒนาการของเด็กแต่ละวัยกับคำว่าศิลปะ
1.อายุ 0-2 ปี เด็กจะใช้ประสาทสัมผัสรับรู้เกี่ยวกับศิลปะ ด้วยการดู การฟัง การรับรสและสัมผัสกลิ่น
2.อายุ 2 – 4 ปี เป็นขั้นขีดเขี่ย เด็กๆจะเริ่มใช้อุปกรณ์ทางศิลปะ เล่น ขูด เขี่ย ลาก วาดแบบไม่มีความหมาย และเป็นเพียงแค่การทำเพื่อความสนุกสนาน
3.อายุ 4 – 7 ปี เป็นขั้นก่อนมีแบบแผนหรือขั้นเริ่มต้นเขียนภาพให้มีความหมาย น้อง ๆ จะเริ่มวาดให้เข้าใจด้วยการแทนค่าเป็นสัญลักษณ์ น้องบางคนจะสามารถสื่อถึงความหมายได้โดยการบอกเล่าแต่ลักษณะการวาดจะเป็นรูปที่ยังไม่เหมือนจริง
4.อายุ 7 – 9 ปี เป็นขั้นของการใช้สัญลักษณ์หรือขั้นเขียนภาพได้คล้ายของจริง ซึ่งเด็กเริ่มจะสามารถวาดรูปคล้ายจริงได้หรือลอกแบบตามสิ่งที่เห็น
ศิลปะมีประโยชน์ต่อเด็กด้านไหนบ้าง
– ฝึกให้มีความคิดสร้างสรรค์
สิ่งต่าง ๆ ที่เด็กได้แสดงออกมา มันล้วนมาจากจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์ของเด็กนั่นเอง การฝึกให้เด็กมีความคิดสร้างสรรค์ มันจะมีประโยชน์อย่างยิ่งเมื่อเขาโตขึ้นเป็นคนที่คิดการณ์ไกล นิสัยเหล่านี้ก็จะติดตัวเด็กมาด้วยนั่นเอง ทำให้กล้าคิด กล้าทำ ไม่มีขอบเขต
– ฝึกให้เด็กมีความคิดกว้างไกล
การให้เด็กเรียนศิลปะ อย่างเช่นการวาดภาพ ถือว่าเป็นการทำให้เด็กได้แสดงออก ได้ลงมือทำกับสิ่งที่อยู่ในความคิด ไม่ว่าจะเป็นความคิดเรื่องอะไรก็ตาม ถ้าปล่อยให้เด็กวาดภาพอะไรก็ได้ตามใจชอบ โดยที่ไม่บังคับว่าจะต้องอย่างนั้น จะต้องเป็นแบบนี้ ให้อิสระ ไม่จำกัดขอบเขต มันก็สามารถทำให้เด็กแสดงออกมาได้อย่างเต็มที่
– ฝึกสมาธิ
การทำศิลปะจะช่วยให้เด็ก ๆ มีสมาธิ และสติมากขึ้น เพราะว่าตัวเขานั้นจะต้องจดจ่ออยู่กับผลงานที่เขากำลังจะทำ มันทำให้เขาต้องใช้สมาธิอย่างมาก และมันก็จะทำให้เขาต้องตั้งใจมากขึ้น เพื่อให้ผลงานที่เขากำลังสรรค์สร้างนั้นออกมาดีที่สุด
– ฝึกให้เป็นคนช่างสังเกต
การเรียนศิลปะช่วยฝึกให้เด็ก ๆ ได้รู้จักสังเกตสิ่งต่าง ๆ รอบตัวมากยิ่งขึ้น และจะได้มองเห็นสิ่งรอบข้างในมุมมองที่แตกต่างออกไป หรือช่วยให้เขาได้เห็นสิ่งรอบตัวชัดเจนทากขึ้นกว่าเดิม แล้วนำมาช่วยสร้างสรรค์ผลงานศิลปะของเขาได้ด้วย
– ฝึกให้เป็นคนที่มีจิตใจอ่อนโยน
เพราะงานศิลปะต้องใช้ความประณีต ความละเอียด ความรอบขอบอย่างมากในการสร้างสรรค์ผลงาน นอกจากเขาจะต้องใช้สมาธิแล้ว เขาต้องเป็นคนใจเย็น จิตใจอ่อนโยนอีกด้วย จึงจะทำให้ผลงานนั้น ๆ ออกมาดีและสวยงามอย่างที่ใจหวังไว้
-ฝึกให้เขามีความอดทน
เพราะศิลปะคืองานที่ต้องใช้สมาธิ ความประณีต ความละเอียด และใจต้องนิ่งและเย็นที่สุด เรียกได้ว่าเขาจะต้องใช้ความอดทนสูงมาก ๆ กว่าจะได้ผลงานศิลปะแต่ละชิ้น
– ช่วยพัฒนาทักษะการสื่อสาร
เพราะงานศิลปะหนึ่งชิ้นนั้น นอกจากจะใช้หลายอย่างมารวมกันแล้ว การสื่อสารก็ถือว่าเป็นอีกองค์ประกอบด้วยเช่นกัน เพราะผู้สร้างสรรค์ผลงานต้องเสนอแนวคิด หรือต้องพูดคุย ปรึกษาหารือ ตอบคำถามเกี่ยวกับงานศิลปะของตน ทั้งกับคุณครูและเพื่อนๆ ในชั้นเรียน ทำให้เขาได้ฝึกเรื่องการสื่อสารไปในตัว
– ช่วยเพิ่มความมั่นใจในตัวเอง
เพราะศิลปะเป็นสิ่งที่เราสร้างสรรค์ขึ้นมาจากจินตนาการ ฉะนั้นไม่ว่าเราจะทำผลงานออกมาแบบไหน ก็ไม่มีถูกหรือผิด ซึ่งมันทำให้เด็กนั้นเกิดความมั่นใจ และภูมิใจในตัวเองมากขึ้น เพิ่มความกล้าแสดงออกมาขึ้น
– ช่วยในเรื่องทักษะทางสังคม
วิชาศิลปะ ชมรมศิลปะ โรงเรียนศิลปะ ก็เป็นสังคมใหม่ ที่อาจจะมีผู้คนมากหน้าหลายตา ที่เด็ก ๆ อาจจะยังไม่เคยพบเจอกันมาก่อน แต่เมื่อได้เรียนที่เดียวกัน ได้พูดคุยในเรื่องศิลปะเหมือนกัน มันก็จะช่วยให้เขานั้นเข้าสังคมได้ง่ายขึ้น ไม่เคอะเขินหรืออาย
– พัฒนาทักษะแก้ปัญหา
เพราะศิลปะไม่มีถูกผิด ฉะนั้นเด็กจะสร้างสรรค์ผลงานแบบไหนก็แล้วแต่ความคิดของตัวเขาเอง ฉะนั้นในยามที่เกิดปัญหา หรือคำถามที่ขัดแย้งในใจ เขาก็จะสามารถหาคำตอบด้วยแนวทางหลากหลาย ไม่ใช่เพียงแค่วิธีการตอบด้วยคำตอบเดียวเท่านั้น
บทส่งท้าย
ศิลปะถือเป็นศาสตร์อีกแขนงที่มีประโยชน์ต่อเด็ก และยังช่วยในเรื่องพัฒนาการของเขาในหลาย ๆ ด้านอีกด้วย หากคุณพ่อคุณแม่เห็นว่าลูกเริ่มสนใจในงานศิลปะก็ควรสนับสนุนเขาอย่างเต็มที่ ยังไม่ควรขัดขวางเขา เพราะศิลปะอาจจะเป็นงานอดิเรก หรือช่วยทำให้ลูกได้ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์มากที่สุดก็ได้
เครดิตรูปภาพ childcare.extension.org www.baby-chick.com paisleypark.com.au onetoughjob.org